زرتشت و زرتشتیان

کتاب زرتشت و زرتشتیان، پژوهشی در باب دین زرتشتی، تاریخ سیاسی زرتشتیان، تاریخ فرهنگی زرتشتیان و پراکندگی جغرافیایی جمعیت زرتشتی در دوران باستان و پس از اسلام می‌باشد فصل‌های این کتاب بدین‌قرار است:

دین‌زرتشتی؛ پیش از اسلام:
– زرتشت
– ایران باستان و دین زرتشتی
– اوستا
زرتشتیان؛ پس از اسلام:
– تاریخ سیاسی (قرن یک تا شش هجری)
– تاریخ سیاسی (قرن هفت تا چهارده هجری)
– پراکندگی جغرافیایی
– تاریخ فرهنگی

در نخستین بخش از فصل نخست، مولف کتاب، منحصرا به تاریخ زندگی زرتشت و فلسفه او، پرداخته است. بررسی مهم ادیان ایرانی قبل از زرتشت نیز از مباحث مهم این بخش است. بخش دوم شامل تحلیل و بررسی سیر تاریخی دین زرتشتی، در دوران حکومت‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانیان می‌باشد. یخش سوم نیز پژوهشی جامع درباب کتاب اوستا و بخش‌های گونه‌گون آن است.

اما در بخش نخست از فصل دوم، اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زرتشتیان در دوران حکومت‌های امویان، عباسیان، طاهریان، صفاریان، سامانیان، غزنویان، آل‌زیار و آل‌بویه مورد تحلیل مولف قرار گرفته است. در بخش دوم نیز به اوضاع زرتشتیان در دوران حکومت سلجوقیان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، گورکانیان، صفویه، افشاریه، زندیه، قاجاریه و پهلوی پرداخته شده است. در بخش سوم، پراکندگی جغرافیایی و میزان جمعیت زرتشتیان در شهرهای گونه‌گون ایران و دیگر نقاط جغرافیایی خارج از ایران، مورد بررسی مولف قرار گرفته است. و سرانجام در بخش پایانی کتاب نیز به تاریخ فرهنگی زرتشتیان، نقش آنان در احیای فرهنگ ایرانی و معرفی بزرگان، دانشمندان و متفکران زرتشتی در تاریخ ایرانِ‌پس‌از‌اسلام، پرداخته شده است.